Perły

Jeszcze do niedawna istniał podział na perły naturalne, a także hodowane. Obecnie nie pozyskuje się już prawie pereł naturalnych, i tym samym niemalże wszystkie perły pozyskiwane obecnie pochodzą z hodowli.

Perły naturalne są perłami, które powstają w organizmie mięczaka perłorodnego. Mięczaki takie potrafiły tworzyć perły, które przez setki lat były nie lada trofeum dla poszukiwaczy. Odnalezienie jednej perły często wiązało się z otworzeniem tysięcy małży. Perły naturalne są obecnie praktycznie niedostępne na rynku, nie pozyskuje się ich, a biżuteria z takimi perłami czy też sama perła jest warta kilkaset razy więcej niż ta wyhodowana.

Perły hodowane są to perły, które powstały również w mięczakach perłorodnych, jednak powstały one na skutek ingerencji ludzkiej. Człowiek może w sztuczny sposób rozpocząć proces powstawania perły, pod warunkiem, iż mięczak będzie w stanie takową wytworzyć. Obecnie pozyskuje się wyłącznie perły hodowane, głównie w Japonii oraz w niektórych krajach Azji.

Perły dzielą się na słodkowodne, a także na słonowodne. Łatwiej wyhodować jest perły słodkowodne, ich wartość jest więc mniejsza, najdroższe są zaś perły słonowodne, wśród nich są perły Akoya, Tahiti oraz South Sea. Ich cena jest kilkanaście razy wyższa niż cena pereł słodkowodnych.

PERŁY HODOWANE AKOYA

Perły Akoya wzięły swoją nazwę z małż, które je wytwarzają, czyli z małż Akoya. Oficjalnie są to małże Pinctada Fucata Mertensji. Jest to najbardziej popularny gatunek pereł hodowanych, po raz pierwszy wyhodowany w Japonii, przez wielu uznawany za wzór godny naśladowania.

Hodowla rozpoczyna się od wszczepienia specjalnego jądra w ciało małża. Jądro zbliżone jest do kuli, tak aby zapewnić powstanie najlepszego kształtu, czyli idealnej kuli. Dodatkowo w małża wszczepiany jest fragment tkanki nabłonkowej. Idealne jądro jest jednocześnie wzorem kształtu dla perły, gdzie najwyższe wartości osiągają perły idealnie okrągłe.

Perły Akoya hoduje się w Japonii. W ostatnich latach otworzono jednak również ich plantację między innymi w Chinach oraz Wietnamie. Perły Akoya posiadają barwę idealnej bieli po barwę kremową. Sporadycznie zdarzają się złociste oraz srebrzyste barwy. Najchętniej kupowane są perły w odcieniach różu. Hodowcy mogą wpływać nieco na odcień perły. Perły Akoya mają średnicę od około trzech do ok. 10 mm.

PERŁY HODOWANE TAHITI

Czarne perły Tahiti to perły, które czarne hodowane są już w małżach. Hodowane w mięczakach Pinctada Margaritifera są uznawane za jedne z najcenniejszych na świecie. Dawniej uważane za mityczne „czarne perły” posiadają olbrzymią wartość kolekcjonerską oraz handlową. Idealna czerń perły nie jest idealnym odcieniem. Najbardziej poszukiwane są perły w odcieniach czerni, szczególnie w pomieszaniu z kolorem zielonym, oberżynowym lub też pawim. To właśnie odcienie tworzą w perle grę świateł, która sprawia, że perła jest znacznie cenniejsza.

Czarne perły Tahiti są perłami słonowodnymi, ich jakość i cena zależy też od kształtu. Perły te hodowane są wyłącznie w Polinezji Francuskiej. Bardzo precyzyjna hodowla, a także restrykcje eliminują z rynku perły niskiej jakości

PERŁY HODOWANE AUSTRALIJSKIE

Nie istnieją na świecie bardziej cenne perły hodowane, niż perły South Sea. Są to perły o niesamowitej wartości, uznawane za najrzadsze i jednocześnie najtrudniejsze w hodowli. Wyhodowane praktycznie wyłącznie w Australii, Indonezji oraz Filipinach. Ta „Królowa Pereł”, jest najbardziej wymagającym gatunkiem perły w hodowli, poddawanym bardzo wysokim restrykcjom. Wymiary tych pereł sięgają nawet 16 mm. Zdarzały się nawet perły o średnicy około 20mm.

Perły te hodowane są w małżach Pinctada Maxima, mogą być barwy białej, z odcieniami różu i srebra lub też barwy czysto złotej. To właśnie złota barwa pereł wpływa na ich cenę, bowiem to właśnie te perły są najbardziej cenione na rynku.

PERŁY HODOWANE SŁODKOWODNE

Perły słodkowodne należą do najtańszych pereł na rynku. Hodowane są masowo, a ich hodowaniem zajmują się głównie Chiny. Perły słodkowodne powstają poprzez wszczepienie w mięczaki perłorodne kawałka tkanki innego osobnika. W ten sposób mięczak wytwarza perłę, która w zasadzie jest produktem ubocznym.

Jeden mięczak może wytworzyć nawet kilkadziesiąt pereł, niemniej technologia hodowli pereł słodkowodnych sprawia, że perły te rzadko mają okrągły kształt, a prócz tego posiadają stosunkowo matowy odcień, przez co są mniej błyszczące niż perły słonowodne. Hodowla tych pereł odbywa się w ciepłej wodzie, celem przyspieszenia metabolizmu mięczaków.

Pomimo tego, że perły słodkowodne zbliżają się jakością do pereł słonowodnych, to jednak ich ceny są zdecydowanie niższe. Bardzo wysokiej jakości perły słodkowodne są rzadkością, towarzyszy im jednak zdecydowanie wyższa cena. Perły hodowane słodkowodne mogą mieć bardzo zróżnicowane kształty, a także kolory, w tym między innymi złoty, pastelowy czy fioletowy. Sztucznie uzyskuje się również inne barwy pereł. Rozmiary pereł słodkowodnych mogą budzić zachwyt, bowiem sięgają często nawet 18 mm.

KLASYFIKACJA PEREŁ

Perły – podział – gradacja - klasyfikacja

Określenie gradacja/ klasyfikacja pereł jest ogólnie zrozumiałym określeniem, które jest stosowane celem opisania jakośći i wartości poszczególnych pereł lub całego wyrobu.

W przypadku podziału pereł hodowlanych do dziś dnia nie wykształcił się żaden jednolity system ich oceny, jednakże na całym świecie w celu oceny ich jakośći sięga się po system oceny GIA ( Gemological Institute of America ).

Ten najczęściej stosowany międzynarodowy system klasyfikuje perły hodowlane w następujące klasy: A, A+, AA, AA+ i AAA. Obejmuje on obrazowo wszystkie czynniki, które należy uwzględnić przy ocenie i klasyfikacji pereł. Ocena pereł stanowi wynik pomiaru decydujących kryteriów oceny:

Wielkość, kształt, kolor, powierzchnię, grubość warstwy/ powłoki i zestawienie pereł. Czynniki oceny : wielkość i kolor odgrywają przy tym podrzędną rolę, ponieważ nie mogą one być wyhodowane dla potrzeb skali.

System oceny pereł Akoya:

AAA – perfekcyjnie okrągła, wspaniały połysk, grubość warstwy 0,7 mm lub większa, 95% powierzchni wolnej od cech wzrostu, doskonałe zestawienie pereł
AA+ - okrągła, bardzo dobry połysk, grubość warstwy przynajmniej 0,5 mm, 90% powierzchni wolnej od cech wzrostu, doskonałe zestawienie pereł
AA - prawie okrągła, bardzo dobry połysk, grubość warstwy przynajmniej 0, 35 mm, 80% powierzchni wolnej od cech wzrostu, bardzo dobre zestawieni
A+ - perła nieokrągła ale prawie okrągła, dobry połysk, grubość warstwy przynajmniej 0, 2 mm, 70% powierzchni wolnej od cech wzrostu, dobre zestawienie
A perła nieokrągła ale prawie okrągła, mniej niż dobry połysk, grubość warstwy mniejsza niż 0, 2 mm, 60% powierzchni wolnej od cech wzrostu, dobre zestawienie

System oceny pereł słodkowodnych:

AAA – perfekcyjnie okrągła, wspaniały połysk, , 95% powierzchni wolnej od cech wzrostu, doskonałe zestawienie pereł
AA+ okrągła, bardzo dobry połysk, 90% powierzchni wolnej od cech wzrostu, doskonałe zestawienie pereł
AA prawie okrągła, bardzo dobry połysk, 80% powierzchni wolnej od cech wzrostu, bardzo dobre zestawienie
A+ perła nieokrągła ale prawie okrągła, dobry połysk, 70% powierzchni wolnej od cech wzrostu, dobre zestawienie
A perła nieokrągła ale prawie okrągła, mniej niż dobry połysk, 60% powierzchni wolnej od cech wzrostu, dobre zestawienie

System oceny pereł Tahiti i pereł Morza Południowego (australijskie)

AAA – perfekcyjnie okrągła, wspaniały połysk, , 95% powierzchni wolnej od cech wzrostu, doskonały błysk, doskonałe zestawienie pereł
AA+ okrągła, bardzo dobry połysk, 90% powierzchni wolnej od cech wzrostu, bardzo dobry błysk, doskonałe zestawienie pereł
AA prawie okrągła, dobry połysk, 70% powierzchni wolnej od cech wzrostu, dobry błysk, dobre zestawienie
A+ i A perła nieokrągła osiągająca kształty barokowe, niewielki połysk, widoczne znaczne cechy wzrostu, małe zestawienie

Oprócz tego systemu stosuje się dzisiaj tak zwany system „ Tahitian Grading System”, w przypadku którego perły są oceniane skalą od A do D.

Perły z oznaczeniem A są adekwatne do pereł AAA w klasyfikacji GIA. Ten system klasyfikacji stosuje się głównie w krajach hodowli tych pereł.

KSZTAŁT

Doskonała perła niemalże zawsze była przedstawiona jako perła z idealnie okrągłym kształtem. W rzeczywistości jest nie inaczej, bowiem w poszukiwaniu perły idealnej, kierujemy się w znacznym stopniu właśnie jej kształtem. Im lepszej jakośc jesti perła, tym ma bardziej okrągły kształt. Opisowo przedstawia się to natomiast następująco:

Perły idealnie okrągłe, kuliste lub sferyczne. Przedstawione w formie kuli, bez śladów odstępstwa od kulistości. W opisie podaje się dopuszczenie w odstępstwie od sferyczności nie większe niż 2%, co sprawia, że nie może być ono zauważone ludzkim okiem.
Perły semiokrągłe- są to perły, które dla ludzkiego oka nadal wyglądają jak idealne, okrągłe perły. W rzeczywistości natomiast posiadają odchyłkę w zakresie do 5%.
Perły owalne – perły, których różnica w średnicach przekracza 5%. Perły takie nie opisuje się już jako okrągłe, lecz jako owalne. Jest to pierwszy stopień pereł, gdzie zauważalny jest brak kulistości.
Perły w kształcie łzy – perły przyjmujące kształt łzy lub kropli wody.
Perły w kształcie gruszki – posiadają zwężenie pomiędzy dwiema różnymi średnicami.

Perły płaskie, tzw guzikowe – posiadają formę idealnie płaską lub spłaszczoną.
Perły barokowe – są to perły o nieregularnym kształcie.
Perły pierścieniowe – przyjmują kształt pierścienia.

BARWA

Perły dostępne są w wielu kolorach. Dodatkowo, hodowcy mogą nadawać barwy perłom w zależności od potrzeb, koloryzując je w sposób sztuczny. Perły zbudowane są z masy perłowej, czyli masy która jest praktycznie niemożliwa do otrzymania w sposób sztuczny. Perły charakteryzują się podobnie jak diamenty grą świateł, w przypadku pereł jednak ta gra jest bardzo uzależniona od barwy i osiągana jest w sposób całkowicie naturalny.

Zjawiska barwne, nazywane są overtonem lub też orientem. Overton czy orient to nic innego jak kolory, które rozpoznawalne są na perle nie jako kolory dominujące, lecz dodatkowe. Czarne perły mogą mieć więc overton zielony, a białe na przykład różowy. Pomimo tego, że perły hodowane posiadają już bardzo dobrą powierzchnię, to jednak większość powierzchni i tak jest poprawiana. Dodatkowo poprawia się połysk oraz barwę, ze względu na rosnące zapotrzebowanie ze strony klientów na zróżnicowane perły. Naturalne, a także hodowane perły dostępne są w kolorach:

białym - w tym między innym Akoya czy South Sea, a także niemalże wszystkie perły słodkowodne. Perły białe poddawane są często procesowi wybielania, który pozwala na uzyskanie lepszej, pełniejszej barwy. Perły białe występują w najróżniejszych odcieniach i w połączeniach – na przykład z overtonie zielonym czy różowym. Często perły białe barwione są w sposób sztuczny, głównie kolorem różowym,

srebrnym lub szarym – występują one rzadko i głównie są to perły Akoya, czasem Tahiti. Kolor ten jest uzyskiwany najczęściej w perłach słodkowodnych. Niektóre perły Akoya poddaje się procesowi napromieniowania, który to proces powoduje srebrzenie się perły. Perły te mają stosunkowo duży popyt w zakresie biżuterii i jubilerstwa,

żółtym lub złotym – są to bardzo rzadko występujące perły. Najczęściej spotyka się złote perły Akoya, często również słodkowodne. Bardzo poszukiwane są złote perły South Sea, jednak są one wyjątkowo rzadkie, ich cena jest również bardzo wygórowana, ze względu na ich popyt. Złote perły są bardzo poszukiwane przez jubilerów, a także przez kolekcjonerów,

czarnym – czarne perły to przede wszystkim Tahiti. Bardzo drogie i również niezwykle poszukiwane na rynku. Sztucznie, kolor ten uzyskuje się na perłach słodkowodnych i sporadycznie na perłach Akoya. Bardzo ceni się również czarne perły z overtonem, przede wszystkim zielonym,

kremowym i w barwach pastelowych – barwy te są albo sztucznie uzyskiwane w perłach morskich, albo pozyskiwane wyłącznie na perłach słodkowodnych. Pastelowe i kremowe barwy powodują większe zmatowienie perły oraz zdecydowanie mniejszy połysk.