Kryteria oceny szlifowanych diamentów jubilerskich

Ocena diamentów szlifowanych opiera się o tak zwaną zasadę 4C. Jest to zasada, której nazwa wzięła się od pierwszych liter czterech elementów, które podlegają ocenie w diamentach szlifowanych.
Elementy te to:

Colour – barwa
Clarity – czystość
Cut – szlif
Carat – masa

Na podstawie tych czterech parametrów ocenia się diamenty szlifowane i tym samym wycenia się wartość danego diamentu. Kupując więc diament i płacąc za niego określoną cenę, należy kierować się tymi czterema parametrami.

Colour – Barwa

Barwa jest pierwszym czynnikiem ocenianym i zarazem mającym wpływ na jakość diamentu i jego cenę. Barwa diamentu jest bardzo trudna do zauważenia dla kogoś, kto pierwszy raz dokonuje oceny. Sama obserwacja diamentu gołym okiem jest niemalże niemożliwa.

Skala barw opracowana przez GIA w przypadku diamentów rozpoczyna się na D i kończy na Z. Oczywiście najbardziej wartościowe są diamenty, których barwa oznaczona jest literą D. Jest to barwa oznaczona jako „biel+” lub „biały+”. W skandynawskim nazewnictwie, „biel+” oznaczona jest jako "RIVER+", jest to najrzadsza barwa diamentu. Zasadniczo, im bliższa barwa żółci, tym wartość diamentu jest niższa, im barwa bardziej czysta – biała, a nawet niebiesko-biała, tym wartość jest wyższa.

Ciekawostką są diamenty w barwach fantazyjnych, czyli na przykład różowe, niebieskie czy czerwone. Jednak ich wartość jest wyceniana indywidualnie, ze względu na niezwykłą rzadkość diamentów tego typu.

Clarity – Czystość

Czystość jest kolejną po barwie bardzo istotną cechą diamentu. Wpływa ona w istotny sposób zarówno na wartość rynkową, jak również na wygląd kamienia. Diamenty posiadają znamiona (cechy) wewnętrzne oraz zewnętrzne. Wewnętrzne, tzw. wrostki lub inkluzje oraz zewnętrzne, np. rysy, puste miejsca, drobne uszkodzenia. Klasa czystości określana jest właśnie na podstawie tych cech, a decydujące w tym wypadku jest ich rozmieszczenie, wielkość, ilość oraz to, czy są one łatwo dostrzegalne.

* podział VVS1 i VVS2 dla kamieni o masie od 0,30 ct
* podział VS1 i VS2 dla kamieni o masie od 0,30 ct
* kamienie oglądane „gołym” okiem (nieuzbrojonym w lupę)

Cut – Szlif

Kolejnymi elementami, które brane są pod uwagę przy ocenie i wycenie diamentu jest rzecz jasna szlif. Ocena szlifu danego diamentu jest składową proporcji kamienia jak i samego wykończenia szlifu. Oznacza to, że wykonanie szlifu i zachowanie symetrii diamentu jest równie kluczowe jak samo oszlifowanie i brylancja kamienia. Brylancja jest niczym innym jak zjawiskiem rozszczepienia promieni świetlnych, osiąganym przez oszlifowany diament oraz pełnego wewnętrznego odbicia

Szlif to jedna z 2 cech diamentu, obok masy, która w całości nadawana jest przez człowieka. Reszta elementów uzależniona jest od natury. Proporcje podczas szlifowania i ich zachowanie wpływa w znaczący sposób na tzw. „życie kamienia”.

Szlif może wykonywany być w zróżnicowanych kształtach, lecz zasadniczo najbardziej efektownym jest oczywiście diament okrągły, nazywany brylantem.

Carat –Masa

Określenie „Karat” jest niczym innym jak masą diamentu. Stosowany w niemalże wszystkich kamieniach szlachetnych. 1 karat równa się 0,2 grama. Sama masa diamentu to przede wszystkim jego wielkość. Im większa średnica i wysokość diamentu, tym większa masa. Zdarzają się diamenty mało symetryczne, w których jedna wartość jest nieproporcjonalnie większa lub mniejsza niż druga. Tym samym np. kamień o masie ok 1,00 ct, powinien mieć średnicę ok. 6,50 mm i wysokość ok. 3,90 mm. Masa brylantu jest więc ściśle uzależniona od średnicy i bardzo ściśle uwarunkowana od np. grubości rondysty.

Kolorowe diamenty jubilerskie

Diamenty są jedynymi minerałami, które w przyrodzie występują niemalże we wszystkich kolorach. Począwszy od barwy idealnie białej (niebiesko-białej), aż po intensywną czerń. Diamenty najrzadziej spotykane są w odcieniach różu, błękitu i czerwieni – i to właśnie one uzyskują na rynku najwyższą cenę. Statystyki podają, iż jeden kamień kolorowy przypada na około 80 tysięcy kamieni o barwie białej. Diamenty kolorowe mają więc bardzo wysoką wartość i szczególnie cenione są przede wszystkim przez kolekcjonerów.
Bardzo często cena kolorowego diamentu kilkukrotnie przewyższa cenę diamentów „białych”, a popyt na rynku nie tylko wśród znawców i kolekcjonerów, ale również wśród inwestorów stale rośnie. Co ciekawe, choć cena jest bardzo wysoka nie odstrasza również producentów biżuterii.

Bardzo istotne jest to, iż w przypadku diamentów kolorowych również obowiązuje zasada 4C. Oznacza to, iż wpływ na wartość diamentów ma barwa, szlif, czystość, a także masa. Warto zauważyć jednak, iż dominującym w tym elemencie jest oczywiście kolor. Barwa w przypadku diamentów kolorowych jest tutaj najbardziej istotna. Wiąże się ona nie tylko z barwą i jej nasyceniem, ale także z tonowaniem barwy i tym, czy rozkład barwy jest prawidłowy (równomierny).

Kolorowe diamenty określa się również poprzez siłę i wyrazistość barwy. Od FAINT aż po FANCY DEEP. Przy ocenie barwy obowiązuje ośmiostopniowa skala nasycenia barwy, a równomierne nasycenie barwy jest bardzo istotne. Często diamenty mają oprócz barwy dominującej obecne również inne kolory. To zmniejsza wartość kamienia. Diamenty o jednej nucie koloru są najbardziej cenne. Każdy dodatkowy kolor w kamieniu musi być zawarty w nazwie, na przykład FANCY ORANGY-BROWN. Wszystkie diamenty posiadające w sobie barwę czerwona, niebieską bądź różową, są diamentów bardzo wartościowymi.

Szacuje się, że w niedługim czasie wartość diamentów kolorowych, szczególnie o barwie różowej i niebieskiej gwałtownie wzrośnie.

Certyfikacja szlifowanych diamentów

Każdy wyprodukowany diament na świecie powinien trafić do specjalnego laboratorium gemmologicznego. To właśnie tam następuje fachowa ocena jego wykonania, a tym samym wydanie stosownej opinii i certyfikatu. Jedynie laboratoria gemmologiczne posiadają możliwości do wydawania certyfikatu. Sam proces oceny jak i certyfikacja następuje w laboratorium.

Dawniej, ocena opierała się w znacznej części na ocenie tylko i wyłącznie wizualnej, bez używania specjalistycznego sprzętu. Dziś większość badań dokonuje się przy pomocy nowoczesnych technologii, służących kolejno do pomiaru i oceny 4C czyli :

masy
czystości
szlifu
barwy

Nie oznacza to wcale, że oceny diamentu może dokonać ktokolwiek, bowiem np. czystość zbadać może wyłącznie bardzo doświadczony ekspert, który dysponuje odpowiednią wiedzą i sprzętem. Każdy diament od 0,30 ct wraz z wydaniem certyfikatu otrzymuje specjalną mapkę z oznaczonymi inkluzjami oraz cechami zewnętrznymi.

Każdy certyfikat, który wydawany jest przez odpowiednie laboratorium, jest akceptowany na całym świecie. Certyfikat nie jest czymś odrębnym od kamienia, wraz z numerem kamienia tworzy z nim całość.

Najbardziej prestiżowym laboratorium Gemmologicznym jest GIA – jego certyfikaty akceptowalne są absolutnie wszędzie. GIA nie jest powiązana ani z firmami produkującymi diamenty, ani z akcjonariuszami firm jubilerskich, ani tym bardziej z giełdami. GIA to zresztą nie tylko laboratoria, ale również szkoły dla gemmologów oraz instytuty badawcze. Nic dziwnego, że to właśnie dokumenty wydawane przez GIA są najbardziej pożądane, a producenci diamentów za wszelką cenę chcą, aby ich produkt był certyfikowany przez Amerykański Instytut Gemmologiczny.

Oprócz tego, na rynku działa kilka innych, certyfikowanych i w pełni profesjonalnych laboratoriów. Są to między innymi: IGI, HRD, DPL, Argyle czy GRS [ ZOBACZ WZORY CERTYFIKATÓW ]

Oznaczanie szlifowanych diamentów jubilerskich (inskrypcja laserowa)

Laserowa inskrypcja na kamieniu została stworzona i opracowana po to, aby ułatwić identyfikację przeciętnemu konsumentowi, który chce kupić kamień, czy to jako inwestycję, czy też z innego powodu. Przeciętnemu człowiekowi ciężko jest stwierdzić, czy dany kamień jest faktycznie tym, który został przedstawiony na certyfikacie.

Umieszczenie laserowej inskrypcji na rondyście kamienia pozwala z łatwością zidentyfikować kamień. Obecnie większość kamieni jest znakowana już na etapie certyfikacji. Laserowe oznaczenie, czyli inskrypcja, najczęściej zawiera logo laboratorium, a także numer certyfikatu, który został przypisany raz na zawsze do danego kamienia. Diament, który poddawany jest wysokiej temperaturze może ulec uszkodzeniu, dlatego w tym wypadku stosuje się tak zwany zimny laser, który nie przenika w głąb kamienia i nie powoduje rozcięcia kryształu.

Laserowa inskrypcja występuje pod różnymi nazwami, a ta uzależniona jest od rodzaju laboratorium.

Laserowe inskrypcje posiadają pewne istotne cechy:

- inskrypcja widoczna jest tylko pod powiększeniem minimum 10-krotnym
- do inskrypcji używa się zimnego lasera, który nie zmienia właściwości zewnętrznych i wewnętrznych kamienia
- oznakowanie jest elementem stałym przypisanym tylko do jednego kamieni i tylko ponowny „prze-szlif” kamienia może je usunąć.

Szacujemy, iż obecnie ponad 95 % szlifowanych diamentów jubilerskich o masie od 0,30 ct, posiada laserową inskrypcję.

Złoto

Złoto należy do najbardziej popularnych i drogocennych metali. Jest to metal o unikalnych cechach, występujący w naturze w charakterystycznej, żółtej barwie. Jako metal szlachetny, złoto jest całkowicie odporne na rdzę i korozję. Posiada wysoką odporność na zarysowania. Jest jednak materiałem bardzo plastycznym, stąd jego bardzo powszechne zastosowanie w jubilerstwie.

Biżuteria wyprodukowana ze złota posiada w sobie domieszkę innych metali. Wszystko dlatego, że samo złoto jest bardzo plastycznym materiałem, który nie nadawałby się w żaden sposób do użytkowania. Stąd też w jubilerstwie obowiązuje tak zwane „karatowanie”, czyli podawanie masy złota w wyrobie jubilerskim.

„Karatowanie” przedstawiane jest w 24-stopniowej skali. Przy czym najwyższa wartość , czyli 24 karaty oznacza 100% (99,9 %) czystego złota. Najczęściej takie złoto nie jest złotem jubilerskim, lecz inwestycyjnym. Jednocześnie wykonywanie biżuterii ze stopów powoduje zwiększenie połysku złota oraz nadanie mu charakterystycznej barwy. Białe złoto uzyskuje się poprzez połączenie złota i stopów metali z rodem. Różowy kolor złota można uzyskać poprzez dodanie większej ilości miedzi, natomiast zachowanie naturalnego, żółtawego koloru wynika z połączenia złota z miedzią oraz srebrem.

Cena biżuterii wykonanej ze złota w znaczącej części opiera się właśnie na ilości złota, która się w owej biżuterii znajduje. Dodatkowe składowe ceny to oczywiście jakość wykonania biżuterii, poziom rzemiosła, a także zastosowanie innych dodatków. Konserwacja złotej biżuterii powinna odbywać się przy zastosowaniu ciepłej wody oraz naturalnego mydła. Złoto jest bardzo wrażliwe na detergenty, w tym między innym na chlor.

Tabela cech probierczych dla wyrobów złotych obowiązująca od 7.05.2012

Zobacz również archiwalne oznaczenia państwowe w latach 1923-2012

Platyna

Choć cena platyny jest bardzo wysoka, nadal jest mniej popularna niż złoto. Platyna stosowana jest powszechnie w jubilerstwie. Wykorzystywana jest dzięki temu, że zapewnia bardzo piękny biały połysk biżuterii. Platyna jest metalem bardzo trwałym, nie blednie z czasem oraz nie traci połysku. Jest to jeden z najbardziej trwałych materiałów dostępnych w użytku i jubilerstwie.

Platyna stosowana jest bardzo często jako oprawa do diamentów lub innych kolorowych kamieni szlachetnych. Jakość, trwałość i bardzo jasny połysk sprawiają, że platyna jest bardzo ceniona. Jednocześnie inaczej niż złoto, nie wymaga poprawiania czy też naprawiania. Cechuje się wybitną trwałością. Jedynym mankamentem jest stosunkowo duża wrażliwość na zadrapania oraz powstawanie patyny, który to nalot jednak uważany jest za bardzo piękny, szczególnie na biżuterii z diamentami.

Platynowa biżuteria nie zdobyła nigdy takiej popularności jak złoto, również ze względu na swoją cenę. W większości biżuterii platynowej stosowana jest ona w 95%, reszta to dodatki irydu, palladu, rutenu lub innych stopów. W przeciwieństwie do złota jest hipoalergiczna. Do konserwacji stosować można mydło oraz ciepłą wodę.

Tabela cech probierczych dla wyrobów platynowych obowiązująca od 7.05.2012

Zobacz również archiwalne oznaczenia państwowe w latach 1923-2012

Srebro

Srebro jest jednym z najbardziej cenionych i najpiękniejszych metali w jubilerstwie. Wyroby ze srebra są wyrobami bardzo cennymi, a te, które wykonane są przez mistrzów jubilerskich są jeszcze bardziej wartościowe.

W jubilerstwie srebro łączy się z innymi metalami, wszystko dlatego, że samo srebro jest wyjątkowo ciągliwe i miękkie, przez co nie nadaje się do stosowania samodzielnie. Srebro wysokiej próby bardzo łatwo ulega uszkodzeniu, a trwałość wyrobu można uzyskać wyłącznie mądrze łącząc je z innymi metalami.

Srebro najczęściej łączy się z miedzią, jednak z powodzeniem można do tego celu wykorzystywać również inne metale. Miedź posiada jednak właściwości, które sprawiają, iż barwa srebra się nie zmienia, przez co jest najlepszym metalem, gwarantującym jednocześnie wysoką twardość.

Samo srebro nie jest tak cenne jak złoto, a wartość biżuterii ze srebra szczególnie podnosi kunszt danego rzemieślnika oraz wykonanie wzoru. Srebro najczęściej stosowane jest w łańcuszkach, opaskach czy też w biżuterii „tkanej” ze złożonymi wzorami.

Srebro wymaga stosunkowo dobrej konserwacji, jeżeli taka się odbywa, wówczas wyroby ze srebra mogą towarzyszyć przez całe życie. Srebro jest wyjątkowo podatne na uszkodzenia, a także bardzo nieodporne na działanie czynników chemicznych, przez co nie należy go na takowe wystawiać. Srebro ulega zmatowieniu, natomiast najlepszym sposobem na pozbycie się zmatowienia jest po prostu noszenie srebrnych wyrobów. Wówczas matowa powłoka ulega wytarciu.

Każdy srebrny wyrób posiada próbę oraz cechę probierczą. Te elementy powinny być umieszczone na spodzie każdego wyrobu z zastosowaniem srebra.

Tabela cech probierczych dla wyrobów srebrnych obowiązująca od 7.05.2012

Zobacz również archiwalne oznaczenia państwowe w latach 1923-2012

Oznaczenia Cech Metali Szlachetnych w latach 1923 - 2012 obowiązujących w Polsce

Jeszcze do niedawna istniał podział na perły naturalne, a także hodowane. Obecnie nie pozyskuje się już prawie pereł naturalnych, i tym samym niemalże wszystkie perły pozyskiwane obecnie pochodzą z hodowli.

Perły naturalne są perłami, które powstają w organizmie mięczaka perłorodnego. Mięczaki takie potrafiły tworzyć perły, które przez setki lat były nie lada trofeum dla poszukiwaczy. Odnalezienie jednej perły często wiązało się z otworzeniem tysięcy małży. Perły naturalne są obecnie praktycznie niedostępne na rynku, nie pozyskuje się ich, a biżuteria z takimi perłami czy też sama perła jest warta kilkaset razy więcej niż ta wyhodowana.

Perły hodowane są to perły, które powstały również w mięczakach perłorodnych, jednak powstały one na skutek ingerencji ludzkiej. Człowiek może w sztuczny sposób rozpocząć proces powstawania perły, pod warunkiem, iż mięczak będzie w stanie takową wytworzyć. Obecnie pozyskuje się wyłącznie perły hodowane, głównie w Japonii oraz w niektórych krajach Azji.

Perły dzielą się na słodkowodne, a także na słonowodne. Łatwiej wyhodować jest perły słodkowodne, ich wartość jest więc mniejsza, najdroższe są zaś perły słonowodne, wśród nich są perły Akoya, Tahiti oraz South Sea. Ich cena jest kilkanaście razy wyższa niż cena pereł słodkowodnych.

PERŁY HODOWANE AKOYA

Perły Akoya wzięły swoją nazwę z małż, które je wytwarzają, czyli z małż Akoya. Oficjalnie są to małże Pinctada Fucata Mertensji. Jest to najbardziej popularny gatunek pereł hodowanych, po raz pierwszy wyhodowany w Japonii, przez wielu uznawany za wzór godny naśladowania.

Hodowla rozpoczyna się od wszczepienia specjalnego jądra w ciało małża. Jądro zbliżone jest do kuli, tak aby zapewnić powstanie najlepszego kształtu, czyli idealnej kuli. Dodatkowo w małża wszczepiany jest fragment tkanki nabłonkowej. Idealne jądro jest jednocześnie wzorem kształtu dla perły, gdzie najwyższe wartości osiągają perły idealnie okrągłe.

Perły Akoya hoduje się w Japonii. W ostatnich latach otworzono jednak również ich plantację między innymi w Chinach oraz Wietnamie. Perły Akoya posiadają barwę idealnej bieli po barwę kremową. Sporadycznie zdarzają się złociste oraz srebrzyste barwy. Najchętniej kupowane są perły w odcieniach różu. Hodowcy mogą wpływać nieco na odcień perły. Perły Akoya mają średnicę od około trzech do ok. 10 mm.

PERŁY HODOWANE TAHITI

Czarne perły Tahiti to perły, które czarne hodowane są już w małżach. Hodowane w mięczakach Pinctada Margaritifera są uznawane za jedne z najcenniejszych na świecie. Dawniej uważane za mityczne „czarne perły” posiadają olbrzymią wartość kolekcjonerską oraz handlową. Idealna czerń perły nie jest idealnym odcieniem. Najbardziej poszukiwane są perły w odcieniach czerni, szczególnie w pomieszaniu z kolorem zielonym, oberżynowym lub też pawim. To właśnie odcienie tworzą w perle grę świateł, która sprawia, że perła jest znacznie cenniejsza.

Czarne perły Tahiti są perłami słonowodnymi, ich jakość i cena zależy też od kształtu. Perły te hodowane są wyłącznie w Polinezji Francuskiej. Bardzo precyzyjna hodowla, a także restrykcje eliminują z rynku perły niskiej jakości

PERŁY HODOWANE AUSTRALIJSKIE

Nie istnieją na świecie bardziej cenne perły hodowane, niż perły South Sea. Są to perły o niesamowitej wartości, uznawane za najrzadsze i jednocześnie najtrudniejsze w hodowli. Wyhodowane praktycznie wyłącznie w Australii, Indonezji oraz Filipinach. Ta „Królowa Pereł”, jest najbardziej wymagającym gatunkiem perły w hodowli, poddawanym bardzo wysokim restrykcjom. Wymiary tych pereł sięgają nawet 16 mm. Zdarzały się nawet perły o średnicy około 20mm.

Perły te hodowane są w małżach Pinctada Maxima, mogą być barwy białej, z odcieniami różu i srebra lub też barwy czysto złotej. To właśnie złota barwa pereł wpływa na ich cenę, bowiem to właśnie te perły są najbardziej cenione na rynku.

PERŁY HODOWANE SŁODKOWODNE

Perły słodkowodne należą do najtańszych pereł na rynku. Hodowane są masowo, a ich hodowaniem zajmują się głównie Chiny. Perły słodkowodne powstają poprzez wszczepienie w mięczaki perłorodne kawałka tkanki innego osobnika. W ten sposób mięczak wytwarza perłę, która w zasadzie jest produktem ubocznym.

Jeden mięczak może wytworzyć nawet kilkadziesiąt pereł, niemniej technologia hodowli pereł słodkowodnych sprawia, że perły te rzadko mają okrągły kształt, a prócz tego posiadają stosunkowo matowy odcień, przez co są mniej błyszczące niż perły słonowodne. Hodowla tych pereł odbywa się w ciepłej wodzie, celem przyspieszenia metabolizmu mięczaków.

Pomimo tego, że perły słodkowodne zbliżają się jakością do pereł słonowodnych, to jednak ich ceny są zdecydowanie niższe. Bardzo wysokiej jakości perły słodkowodne są rzadkością, towarzyszy im jednak zdecydowanie wyższa cena. Perły hodowane słodkowodne mogą mieć bardzo zróżnicowane kształty, a także kolory, w tym między innymi złoty, pastelowy czy fioletowy. Sztucznie uzyskuje się również inne barwy pereł. Rozmiary pereł słodkowodnych mogą budzić zachwyt, bowiem sięgają często nawet 18 mm.

KLASYFIKACJA PEREŁ

Perły – podział – gradacja - klasyfikacja

Określenie gradacja/ klasyfikacja pereł jest ogólnie zrozumiałym określeniem, które jest stosowane celem opisania jakośći i wartości poszczególnych pereł lub całego wyrobu.

W przypadku podziału pereł hodowlanych do dziś dnia nie wykształcił się żaden jednolity system ich oceny, jednakże na całym świecie w celu oceny ich jakośći sięga się po system oceny GIA ( Gemological Institute of America ).

Ten najczęściej stosowany międzynarodowy system klasyfikuje perły hodowlane w następujące klasy: A, A+, AA, AA+ i AAA. Obejmuje on obrazowo wszystkie czynniki, które należy uwzględnić przy ocenie i klasyfikacji pereł. Ocena pereł stanowi wynik pomiaru decydujących kryteriów oceny:

Wielkość, kształt, kolor, powierzchnię, grubość warstwy/ powłoki i zestawienie pereł. Czynniki oceny : wielkość i kolor odgrywają przy tym podrzędną rolę, ponieważ nie mogą one być wyhodowane dla potrzeb skali.

System oceny pereł Akoya:

• AAA – perfekcyjnie okrągła, wspaniały połysk, grubość warstwy 0,7 mm lub większa, 95% powierzchni wolnej od cech wzrostu, doskonałe zestawienie pereł

• AA+ - okrągła, bardzo dobry połysk, grubość warstwy przynajmniej 0,5 mm, 90% powierzchni wolnej od cech wzrostu, doskonałe zestawienie pereł

• AA - prawie okrągła, bardzo dobry połysk, grubość warstwy przynajmniej 0, 35 mm, 80% powierzchni wolnej od cech wzrostu, bardzo dobre zestawieni

• A+ - perła nieokrągła ale prawie okrągła, dobry połysk, grubość warstwy przynajmniej 0, 2 mm, 70% powierzchni wolnej od cech wzrostu, dobre zestawienie

• A perła nieokrągła ale prawie okrągła, mniej niż dobry połysk, grubość warstwy mniejsza niż 0, 2 mm, 60% powierzchni wolnej od cech wzrostu, dobre zestawienie

System oceny pereł słodkowodnych:

• AAA – perfekcyjnie okrągła, wspaniały połysk, , 95% powierzchni wolnej od cech wzrostu, doskonałe zestawienie pereł

• AA+ okrągła, bardzo dobry połysk, 90% powierzchni wolnej od cech wzrostu, doskonałe zestawienie pereł

• AA prawie okrągła, bardzo dobry połysk, 80% powierzchni wolnej od cech wzrostu, bardzo dobre zestawienie

• A+ perła nieokrągła ale prawie okrągła, dobry połysk, 70% powierzchni wolnej od cech wzrostu, dobre zestawienie

• A perła nieokrągła ale prawie okrągła, mniej niż dobry połysk, 60% powierzchni wolnej od cech wzrostu, dobre zestawienie

System oceny pereł Tahiti i pereł Morza Południowego (australijskie)

• AAA – perfekcyjnie okrągła, wspaniały połysk, , 95% powierzchni wolnej od cech wzrostu, doskonały błysk, doskonałe zestawienie pereł

• AA+ okrągła, bardzo dobry połysk, 90% powierzchni wolnej od cech wzrostu, bardzo dobry błysk, doskonałe zestawienie pereł

• AA prawie okrągła, dobry połysk, 70% powierzchni wolnej od cech wzrostu, dobry błysk, dobre zestawienie

• A+ i A perła nieokrągła osiągająca kształty barokowe, niewielki połysk, widoczne znaczne cechy wzrostu, małe zestawienie

Oprócz tego systemu stosuje się dzisiaj tak zwany system „ Tahitian Grading System”, w przypadku którego perły są oceniane skalą od A do D.

Perły z oznaczeniem A są adekwatne do pereł AAA w klasyfikacji GIA. Ten system klasyfikacji stosuje się głównie w krajach hodowli tych pereł.

KSZTAŁT

Doskonała perła niemalże zawsze była przedstawiona jako perła z idealnie okrągłym kształtem. W rzeczywistości jest nie inaczej, bowiem w poszukiwaniu perły idealnej, kierujemy się w znacznym stopniu właśnie jej kształtem. Im lepszej jakośc jesti perła, tym ma bardziej okrągły kształt. Opisowo przedstawia się to natomiast następująco:

• Perły idealnie okrągłe, kuliste lub sferyczne. Przedstawione w formie kuli, bez śladów odstępstwa od kulistości. W opisie podaje się dopuszczenie w odstępstwie od sferyczności nie większe niż 2%, co sprawia, że nie może być ono zauważone ludzkim okiem.

• Perły semiokrągłe- są to perły, które dla ludzkiego oka nadal wyglądają jak idealne, okrągłe perły. W rzeczywistości natomiast posiadają odchyłkę w zakresie do 5%.

• Perły owalne – perły, których różnica w średnicach przekracza 5%. Perły takie nie opisuje się już jako okrągłe, lecz jako owalne. Jest to pierwszy stopień pereł, gdzie zauważalny jest brak kulistości.

• Perły w kształcie łzy – perły przyjmujące kształt łzy lub kropli wody.

• Perły w kształcie gruszki – posiadają zwężenie pomiędzy dwiema różnymi średnicami.

• Perły płaskie, tzw guzikowe – posiadają formę idealnie płaską lub spłaszczoną.

• Perły barokowe – są to perły o nieregularnym kształcie.

• Perły pierścieniowe – przyjmują kształt pierścienia.

BARWA

Perły dostępne są w wielu kolorach. Dodatkowo, hodowcy mogą nadawać barwy perłom w zależności od potrzeb, koloryzując je w sposób sztuczny. Perły zbudowane są z masy perłowej, czyli masy która jest praktycznie niemożliwa do otrzymania w sposób sztuczny. Perły charakteryzują się podobnie jak diamenty grą świateł, w przypadku pereł jednak ta gra jest bardzo uzależniona od barwy i osiągana jest w sposób całkowicie naturalny.

Zjawiska barwne, nazywane są overtonem lub też orientem. Overton czy orient to nic innego jak kolory, które rozpoznawalne są na perle nie jako kolory dominujące, lecz dodatkowe. Czarne perły mogą mieć więc overton zielony, a białe na przykład różowy. Pomimo tego, że perły hodowane posiadają już bardzo dobrą powierzchnię, to jednak większość powierzchni i tak jest poprawiana. Dodatkowo poprawia się połysk oraz barwę, ze względu na rosnące zapotrzebowanie ze strony klientów na zróżnicowane perły. Naturalne, a także hodowane perły dostępne są w kolorach:

• białym - w tym między innym Akoya czy South Sea, a także niemalże wszystkie perły słodkowodne. Perły białe poddawane są często procesowi wybielania, który pozwala na uzyskanie lepszej, pełniejszej barwy. Perły białe występują w najróżniejszych odcieniach i w połączeniach – na przykład z overtonie zielonym czy różowym. Często perły białe barwione są w sposób sztuczny, głównie kolorem różowym,

• srebrnym lub szarym – występują one rzadko i głównie są to perły Akoya, czasem Tahiti. Kolor ten jest uzyskiwany najczęściej w perłach słodkowodnych. Niektóre perły Akoya poddaje się procesowi napromieniowania, który to proces powoduje srebrzenie się perły. Perły te mają stosunkowo duży popyt w zakresie biżuterii i jubilerstwa,

• żółtym lub złotym – są to bardzo rzadko występujące perły. Najczęściej spotyka się złote perły Akoya, często również słodkowodne. Bardzo poszukiwane są złote perły South Sea, jednak są one wyjątkowo rzadkie, ich cena jest również bardzo wygórowana, ze względu na ich popyt. Złote perły są bardzo poszukiwane przez jubilerów, a także przez kolekcjonerów,

• czarnym – czarne perły to przede wszystkim Tahiti. Bardzo drogie i również niezwykle poszukiwane na rynku. Sztucznie, kolor ten uzyskuje się na perłach słodkowodnych i sporadycznie na perłach Akoya. Bardzo ceni się również czarne perły z overtonem, przede wszystkim zielonym,

• kremowym i w barwach pastelowych – barwy te są albo sztucznie uzyskiwane w perłach morskich, albo pozyskiwane wyłącznie na perłach słodkowodnych. Pastelowe i kremowe barwy powodują większe zmatowienie perły oraz zdecydowanie mniejszy połysk.

Bursztyn - także: jantar, amber (łac. sucinum, czasem także elektrum z gr. ἤλεκτρον - elektron) – kopalna żywica drzew iglastych, a w rzadszych przypadkach żywicujących liściastych drzew z grupy bobowców. Znanych jest około 60 odmian (gatunków). Najstarsze z nich pochodzą z utworów dewońskich (stwierdzono je w Kanadzie); najmłodsze, niezaliczane zasadniczo do bursztynów są znajdowane w Ameryce Południowej, Afryce, Australii i Nowej Zelandii (kopal). Największe znane złoża bursztynów, szacowane na 90% całych zasobów światowych, zlokalizowane są w obwodzie kaliningradzkim (Rosja).

Tworzy nieregularne bryłki. Największa znaleziona bryła bursztynu bałtyckiego waży 9,75 kg. Najczęściej spotykany jest bursztyn żółty, rzadsze są odmiany bezbarwne, czerwone, zielonkawe, a ich przejrzystość zależy od zawartości drobnych pęcherzyków powietrza. Bryłki bursztynu zawierają niekiedy pochodzące z okresu kredy i kenozoiku szczątki zwierząt lub roślin, tzw.inkluzje. Inkluzje stałe są reprezentowane przez różne minerały np. piryt czy kwarc, oraz owady, rzadziej pajęczaki, drobne płazy i gady, rośliny i ich szczątki. Inkluzje stanowią cenny materiał badawczy dla biologów i paleontologów.

Odmiany :

• birmit.
• bursztyn bałtycki.
• aikait – odmiana bursztynu znajdowana na Węgrzech i we Francji.
• bursztyn dominikański – odmiana bursztynu znajdowana w osadach trzeciorzędowych w Dominikanie na wyspie Haiti.
• bursztyn japoński – odmiana bursztynu wydobywanego w północnej części wyspy Honsiu (Japonia), nad brzegiem Oceanu Spokojnego.
• bursztyn libański – odmiana bursztynu znajdowana w osadach kredowych (kreda dolna) w Libanie na Bliskim Wschodzie.
• bursztyn meksykański – odmiana bursztynu znajdowana w osadach trzeciorzędowych (oligocen górny – miocen dolny) w Meksyku.
• bursztyn tajmyrski.
• cyberyt.
• keflachit.
• keuperyt.
• retynit – odmiana cechująca się zawartością kwasu bursztynowego poniżej 3%, czym różni się od sukcynitu (wszystkie pozostałe bursztyny są odmianami retynitu);
• rumenit – odmiana spotykana w Rumunii.
• symetyt – charakteryzuje się wyraźną opalescencją), spotykany we Włoszech;
• walchowit – całkowicie nieprzezroczysty, barwy beżowej; występuje na Morawach;
• krancyt – odmiana spotykana w Saksonii

Nazewnictwo i określenia kamieni jubilerskich z bursztynu bałtyckiego (sukcynitu)

Bursztyn bałtycki (sukcynit) naturalny – kamień poddany jedynie obróbce mechanicznej (na przykład szlifowanie, cięcie, toczenie, polerowanie) bez jakichkolwiek zmian naturalnych właściwości.

Bursztyn bałtycki (sukcynit) modyfikowany – kamień poddany obróbce termicznej lub ciśnieniowej powodującej zmianę właściwości fizycznych, między innymi stopnia przezroczystości i barwy.

Bursztyn bałtycki (sukcynit) rekonstruowany (prasowany) - kamień otrzymany z jednego lub wielu kawałków bursztynu bałtyckiego sprasowanego pod wpływem podwyższonej temperatury i wysokiego ciśnienia bez dodatkowych składników.

Bursztyn bałtycki (sukcynit) łączony - kamień składający się z dwu lub więcej części naturalnego, modyfikowanego lub rekonstruowanego bursztynu bałtyckiego sklejonych z użyciem jak najmniejszej ilości spoiwa koniecznego do złączenia fragmentów.

Międzynarodowe organizacje jubilerskie i gemmologiczne zalecają pełne informowanie klientów o przeprowadzonych modyfikacjach kamieni.

Klasyfikacja surowca i półfabrykatów z bursztynu bałtyckiego (sukcynitu)

Pochodzenie ze złoża
- bursztyn z Bałtyku ( w tym kopalnych plaż),
- bursztyn z nagromadzeń lodowcowych,
- bursztyn z Sambii (ze złóż sambijskich),
- bursztyn z Ukrainy (bursztyn ukraiński),
- bursztyn z Bitterfeldu ( bursztyn saksoński),

Formy surowca
- pękate
- płytkowe
- krople, sople
- nieregularne

Budowa
- masywny, lity
- warstwowy

Przezroczystość
- przezroczysty
- przeświecający
- nieprzezroczysty

Zanieczyszczenie substancjami organicznymi
- czysty
- z niewielkimi wtrąceniami
- zanieczyszczony, porowaty

Podział klasyfikacyjny surowca bursztynowego oparty na masie bryłek zatwierdzony przez KKRz. W dniu 20 listopada 1999r.

Surowiec prefabrykowany
- ociosany
- bryłki oczyszczone w młynkach
- piaskowany
- po obróbce termicznej (prażony) w ciałach sypkich i cieczach
- w autoklawach
- całe bryłki bursztynu sprasowane na kształt kaboszonów, kulek i innych form

Półfabrykaty prasowane
- płyty i wałki bursztynowej o jednolitej strukturze, bez dodatku spoiwa, przezroczyste,
- płyty i wałki ze sprasowanego bursztynu o jednolitej strukturze, mętne i nieprzezroczyste
- wypraski z bursztynu jednolite, z dodatkiem pigmentów
- wypraski z bursztynu ze śladami styku ziaren lub smugami czerwonej zwietrzeliny
- płyty i wałki bursztynowe o niejednolitej strukturze z dodatkiem spoiwa – czystej mączki bursztynowej

Klasyfikacja żywic kopalnych

Żywice kopalne określone nazwą bursztyn( w znaczeniu szerszym: jako żywica kopalna, a nie jako sukcynit) i przymiotnikiem określającym rejon ich występowania. Są to występujące na rynku wyrobów: bursztyn dominikański, bursztyn meksykański, bursztyn z Borneo, których zawartość kwasu bursztynowego waha się w granicach 0-3%. Także wiele innych żywic kopalnych o znaczeniu kolekcjonerskim i naukowym. Żywice kopalne mające nazwy własne nadane przez badacza = kreatora typu danego rodzaju żywicy, który je odkrył i po raz pierwszy opublikował ich właściwości. Są to, występujące na rynku wyrobów: birmit, rumenit, symetyt. Także wiele innych żywic kopalnych o znaczeniu kolekcjonerskim i naukowym.

Komisja Kwalifikacyjna Rzeczoznawców przedstawia Zarządowi Międzynarodowego Stowarzyszenia Bursztynników postulat wyłączenia z rekomendacji tych firm, które dokonują obrotu wyrobami z w/w skróconej klasyfikacji żywic kopalnych i imitacji.

Żywice kopalne towarzyszące bursztynowi bałtyckiemu w złożach:
1. gedano-sukcynit jest możliwy do zdefiniowania jedynie w badaniach laboratoryjnych. W obróbce nie różni się prawie wcale od sukcynitu. Wyróżniamy natomiast tak zwane żywice towarzyszące złożom sukcynitu, z których niektóre dość łatwo odróżnić od bursztynu bałtyckiego:
2. żółty, przezroczysty gedanit o typowej białej powierzchni zwietrzenia
3. niezmiernie rzadki, czarny stantienit dający bardzo dobry poler
(„czarny bursztyn” pojawiający się na rynku jest uzyskiwany, albo w procesie prasowania, albo zmiany barwy w autoklawie; mylony z gagatem)
4. inne czarne żywice „miękkie” i „twarde”, występujące w nieco większej ilości w złożu Bitterfeldzie, różniące się od stantienitu twardością
5.glessyt, w różnych odmianach kolorystycznych, daje się dobrze polerować, liczniej występujący w nagromadzeniach bursztynu na Łużycach i w złożu bitterfeldzkim
6. zygburgit naturalny polistyren, znany również z terenu Niemiec, barwy brudnobiałej

Komisja Kwalifikacyjna Rzeczoznawców zaleca poinformowanie producentów wyrobów bursztynowych o naukowym znaczeniu okazów żywic towarzyszących i celowości ich kolekcjonowania. Do obrotu gospodarczego mogą być dopuszczone wyroby z gadano-sukcynitu.

Klasyfikacja imitacji bursztynu bałtyckiego(sukcynitu)

Imitacje bursztynu bałtyckiego(sukcynitu) to surowiec, półfabrykaty lub wyroby wykonane z zastępczego, najczęściej tańszego materiału, podobnego wyglądem do bursztynu, ale o innych właściwościach chemicznych i fizycznych.

Są to:
1. naturalne lub modyfikowane żywice subfosylne na przykład kopal kolumbijski, nowozelandzki kopal kauri.
2. tworzywa sztuczne: szkło, celuloid, poliestry, żywice fenolowe i inne.
3. bursztyn bałtycki(sukcynit) prasowany z dodatkami mas plastycznych lub kopali.
4. okruchy bursztynu bałtyckiego(sukcynitu) zatopione w żywicach naturalnych i sztucznych.

Powyższe Klasyfikacje surowca i półfabrykatów z bursztynu bałtyckiego(sukcynitu) dla celów wykorzystania w biżuterii i sztuce została uchwalona przez Komisję Kwalifikacyjną Rzeczoznawców Międzynarodowego Stowarzyszenia Bursztynników na posiedzeniu w dniu 9 maja 2005 roku.

Żródło: wikipedia oraz amber.org.pl